2024 Ramazan ayına kısa bir zaman kaldı. Ramazan ayının yaklaşmasıyla merak edilen konuların başında Fitre Nedir? konusu gelir. Fitre; dinen zengin olarak görülen kişilerin, Ramazan Ayı’nda orucunu tutup, Ramazan Bayramı’na yetişmenin mutluluğuna dair verilen sadakaya denir. İslam dinine mensup kişilerin yardıma ihtiyacı olan yoksul kişilere bu şekilde yardımcı olması vaciptir.
Fitre Nedir?
Halk arasında fitre olarak geçse de esas adı fıtır sadakası (sadaka-i fıtır), insan olarak yaratılmanın şükrünü göstermek için de verilir. Fıtır sadakası nedir sorusunun yanıtını bu şekilde vermek mümkündür. Ramazan ayında verilen fitreye idü’l fıtr, harici dönemlerde verilen fitreye ise sadakatü’l – fıtr şeklinde adlandırılmaktadır. Ergenlik çağına gelmiş tüm Müslümanların, fitrelerini kendileri vermeleri gerekir. Ancak kadınlar evlendiklerinde nafakaya tabi olmaları halinde, eşleri tarafından fitreleri ödenmektedir.
İslamda Kudüs ve Mescid-i Aksa’nın Önemi
Fitre Ne Zaman Verilir?
Fitre sadakası veya fitre bağışı, maddi imkanları yerinde olan her Müslümanın, yardıma ihtiyacı olan kişilere vermiş olduğu sadakadır. Ramazan ayı içerisinde herhangi bir gün verilebildiği gibi tek seferde de verilebilir.
Kimi kaynaklar, Ramazan Bayramı’na ulaşmanın şükrü olarak bayramın birinci günü verilmesinin makbul olduğunu belirtse de Ramazan Ayı içerisinde herhangi bir günde de verilebilir. Peygamber Efendimiz (S.A.V) bir hadisi şerifinde; “Fitrenin Bayram namazına çıkmadan önce verilmesini” buyurmuştur. Ramazan Ayı içerisinde herhangi bir gün ihtiyaç sahibi kişilere niyet edilerek verilmesi makbuldür.
Fitre Kimlere Verilir?
Dinimizce maddi durumu iyi olarak görülen kişilerin, ihtiyaç sahiplerine vermiş olduğu yardıma fitre denir. Bu bağlamda, bakmakla yükümlü olunmayan akrabaya, yoksullara, öğrencilere ve yetimlere verilmektedir. Peki fitre kimlere verilmez? Kişiler, bakmakla yükümlü olduğu, anne, baba, dede ve büyükanneye, çocuklarına, torunlarına ve eşine fitre veremezler. Bunların yanı sıra mescit, okul, cami, köprü, yol vb. çalışmalar için de fitre verilmez.
Geçtiğimiz yıl kişi başı 70 TL olan fitrenin bu yıl yani 2024 fitre ne kadar olacak konusu da merak edilmektedir. Ramazan ayına girmeden evvel belirlenecek olan miktar şimdiden araştırılıyor. Bir diğer merak edilen konu ise bebekler için fitre verilip verilmeyeceğidir. Yeni doğan bebekler için de fitre vermek şarttır. Her aile bireyi için fitre verilir. Yetişkinlik düzeyine gelmemiş her bireyin fitresi ebeveynleri tarafından verilmelidir.
Fitre Nasıl Hesaplanır?
Fitre hesaplaması yapılırken, yoksul bir kişinin iki öğününü karşılayacak miktarda hesaplama yapılır. Buradaki temel ölçüt ise 1,5 kg buğday, 3 kg arpa, 3 kg hurma veya bunların değeri nakit para şeklindedir. Fitre rakamları her yıl değişmektedir. 2024 yılı ekonomik şartları göz önünde bulundurularak belirlenen ücret, minimum şeklinde hesaplanır. Ekonomik durumu daha iyi olan kişilerin belirlenen ücretin üzerinde vermesinde herhangi bir sakınca görülmez.
Yoksullara Umut Olan Fitre Nasıl Verilir?
Müslüman olan kişiler fitrelerini, doğrudan kendi belirledikleri yoksul kişilere verebilir. Bunun yerine bu amaç doğrultusunda hizmet veren kurum ve kuruluşlar aracılığıyla da fitre vermek mümkündür. Burada belirleyici nokta, koşulların yerine getirilmesidir. Nakit para şeklinde verilebileceği gibi bedelini karşılayan erzak şeklinde de vermek mümkündür.
Ancak genellikle nakit para şeklinde verildiğini de unutmamak gerekir. Böylelikle ihtiyaç sahibi olan kişiler kendi belirledikleri ihtiyaçlarını alabilirler. Fitre vermek konusunda dikkat edilmesi gereken konulardan biri diğeri ise gizlilik içerisinde gerçekleşmesidir. Açıkça yapılmasında herhangi bir sakınca bulunmaz ancak gizli olması daha makbuldür. Bu durum esasında tüm ibadetler için geçerlidir. Müslümanların Allah’a yakınlaşması ve ihtiyacı olan insanlara karşı yardımsever olması için bu ibadet önemlidir.
Kimler Fitre Vermekle Yükümlüdür?
Yardımlaşma ve kaynaşma temelinde gerçekleşen fitre, Müslümanlar için önemlidir. İmkanı olan tüm Müslümanlara fitre vermek düşer. Müslüman olma şartı gözetilerek farklı mezheplerden olan kişilere de fitre verilebilir.
Yetim ve yoksulların hakkı olarak değerlendirilen fitre vermek için kişileri tanımaya gerek yoktur. Herhangi bir üçüncü şahıs veya kuruluş aracılığıyla da vermek mümkündür. Fitre verilmesindeki esas dikkat edilmesi gereken durum, verilen paranın veya erzakın Ramazan Ayı içerisinde ve bu durum niyet edilerek verilmesidir.
Fitre Ne Kadar?
Fitre İslam’da zekât ve sadaka türlerinden biri olarak bilinir. Ramazan ayının sonunda oruç tutan kişi tarafından verilir. Buradaki amaç, fakirlerin veya muhtaç insanların temel ihtiyaçlarını karşılamaktır.
İslam’a göre fitre dinin beş şartından biridir.
Kişiler, mali durumlarını göz önünde bulundurarak bu yardımları yaparlar. Bu yardımlar genellikle gıda ya da nakit yardımı şeklinde gerçekleşir.
İslam’daki adıyla “fıtır sadakası” Ramazan ayına erişmiş, orucunu tutmuş kişiler tarafından Allah’a olan şükür ifadesidir. Fıtır sadakası şu kişilere verilir:
- Yoksul aileler
- Muhtaçlar
- Fakirler
Ergin yaşa ulaşmış bütün kişiler fıtır sadakasını vermekle yükümlüdür. Aile bireylerinin sadakası, aile büyüklerinden biri tarafından verilir. Hz. Peygamber kadın, erkek, büyük-küçük, çocuk her bireyin sadakasını vermesi gerektiğini şart buyurmuştur.
Bu sadakayı verme şartları şu şekilde sıralanabilir:
- Fitre verme zamanı
Ramazan ayının sonunda, bayramın birinci günü verilir. Fıtır sadakasının bayram namazından önce verilmiş olması gerekir.
- Mali durum
Yardımı yapacak kişinin mali durumunun yerinde olması gerekir.
- Miktar
Fitre parası, yerel dini otoriteler tarafından açıklanır.
- Niyet
Sadaka, niyet edilerek yapılır. Bu yardım, İslam’ın emrettiği bir sadaka olarak verilir.
Fıtır sadakası, cami ya da yardım kuruluşları aracılığı ile toplanır.
İslam’ın beş şartından biridir, toplumsal dayanışma ve yardımlaşmayı yaygınlaştıran bir ibadet türüdür ve kişiler bu yardımı yaparak dini sorumluluklarını yerine getirir.
Fitre Vermenin Önemi Nedir?
Fıtır sadakası vermek toplumdaki kutuplaşmayı engeller. İnsanları birbirine yakınlaştırır ve dayanışmayı artırır.
İslam’daki dini yükümlülüklerimizden biri de fıtır sadakası vermektir. Dinimiz fitreyi İslam’ın bir emri olarak kabul eder. Aynı zamanda kişinin manevi olarak temizlenerek Allah’a daha da yakınlaşmasına yardımcı olur.
Muhtaç ve fakir insanlara destek olmak, bu insanların bayram günü daha iyi bir yaşam sürmesine olanak tanır.
Kişi Başı Fitre Ne Kadar?
Fıtır sadakası verecek kişilerin mali durumları göz önünde bulundurulur. Kişi başı ne kadar sadaka verileceği Ramazan ayından önce Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından belirlenir ve kamuoyuna açıklanır. Açıklanan miktar verilebilecek en asgari seviyedir. Bu miktarın altında verilememektedir. Ancak durumu iyi olan kişiler bu miktarın üzerine çıkabilir.
Fitre Kime Verilir?
Din kardeşlerimiz arasında merak edilen konulardan biri de “fıtır sadakası kime verilir” sorusudur.
Fıtır sadakası, Müslümanlar tarafından kişinin bakmakla yükümlüğü olmadığı Müslümanlara verilir. Burada önemli olan gerçekten ihtiyaç sahibi olan kişilere ulaşmak ve onları bir nebze de olsa rahatlatmaktır.
Bir diğer soru da “fitre kime verilmez” sorusudur. Bu sadaka şu kişiler ya da durumlarda verilmez:
- Yardım ya da muhtaç olmayan kişiler
- Müslüman olmayanlara verilmez
- Anne-baba-kardeş-torunlara verilmez
- Eşler arasında fitre verilmez
- Mülkiyet hakkı olan yerlere (cami inşaatları) fitre verilmez.
Fıtır sadakası vermek bireyler açısından önemli olduğu kadar toplum içinde büyük bir öneme sahiptir. Toplum refahını artırmasının yanı sıra Ramazan Bayramı’nda ihtiyaç sahiplerinin ferah bir bayram geçirmelerine de vesile olur.
Fıtır sadakası, her Müslümanın yerine getirmesi gereken bir ibadettir.
“Fitre nedir, ne kadar verilir, kime verilir” sorularınıza cevap almak için Mis Darüsselam Derneği ile iletişime geçebilir ve dernek aracılığı ile ihtiyaç sahiplerine ulaşabilirsiniz.