Artma, çoğalma, bereket ve manevi temizlik anlamına gelen zekat, dinimizde insani yardım amacıyla yapılan bir ibadettir. Zekat nedir, kimlere verilir, ne zaman verilir gibi sorular her zaman merak edilen ve araştırılan konu başlıklar arasında yer alır. Söz konusu bu ibadet, kişilerin sahip olduğu malların bir kısmını Kur’an-ı Kerim’de belirtildiği kurallar doğrultusunda, belirli kişilere Allah rızası için verilmesidir.
İslam’ın farz kılınan beş temel ibadetlerinden biri de zekattır. Dinen zenginlik miktarı olarak kabul edilen belirli bir miktarda malın Allah rızası için ihtiyacı olan kişilere verilmesi yardımlaşmanın temelini oluşturur.
Fitre Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Zekat Kimlere Verilir?
Zekat kimlere verilir? Zekât, İslam’ın beş şartından biridir. Dinen zenginlik ölçüsü sayılan miktarda mala sahip olan insanlar tarafından ihtiyaç sahiplerine pay edilir. Yardım sahibi kişinin ergin olması ve akli dengesinin yerinde olması gerekir.
Zekat kimlere verilir? Zekat verecek kişinin asli miktarda imkanlara sahip olması gerekir. Yardım yapılabilecek olan kimseler Kur’an-ı Kerim’de belirtilmiştir. Bu ibadet ile sosyal denge kurulur, toplumsal dayanışma ve yardımlaşma artar.
Zekatın verileceği sekiz sınıf bulunmaktadır. Bu sınıflar şunlardır:
- Fakirler: Temel ihtiyaçlarını karşılamayan kişiler
- Yoksullar: Hiçbir malı veya geliri olmayan kişiler
- Borçlular: Borçlarını ödeyemeyen ya da ödemekte zorlanan kişiler
- Yolda kalanlar: Yolculuk sırasında maddi zorluk çekenler
- Müellefe-i kulûb: İslam’a yeni giren ya da İslam’a yakın olan kimseler
- Köleler: Özgürlüğünü geri almak isteyen kişiler
- Allah yolunda çalışanlar: Dini hizmetlerde çalışan ve İslam’a ve Müslümanlara faydası olan kişiler
- Zekat görevlileri: Bu ibadeti toplama ve dağıtma işinde çalışan görevliler
Zekat Kimlere Verilmez?
Zekatın kimlere verilmeyeceği Kur’an-ı Kerim’de açıkça belirtilir. Anne, baba, büyükanne ve büyükbabalar bu kişiler arasında yer alır. Bu ibadet, doğrudan üst soydaki ebeveynleri kapsamaz.
Verilemeyecek diğer kişiler ise çocuklar, torunlar ve kişinin eşidir. Alt soya zekat verilmez. Ayrıca kişinin kendi eşi, koca ya da karısı da alamaz.
Zenginler, gayrimüslimler, ibadet görevlerinde yer almayan memurlar, haram işlerde çalışanlar da bu ibadetten yararlanamaz.
İslam dininin prensiplerine uygun olarak ibadeti gerçekleştirmek, zekatın amacına uygun bir şekilde dağıtılmasını sağlar.
“Zekat nedir” sorusu Müslümanlar arasında sıkça sorulan sorulardan biridir. Bu ibadet türü temizlik, arınma ve bereket anlamına gelir. İslam’ın en önemli ibadetlerinden biridir.
Zekat, zenginliğin bir kısmının fakirlere dağıtılması ile yerine getirilen bir ibadet türüdür. Bu ibadeti yerine getirecek olan kişinin belli bir mala sahip olması gerekir.
İslam dininde belirtilen zekat verme şartları şunlardır:
- Müslüman olmak
- Hür olmak
- Ergin yaşa gelmiş olmak
- Akbaşında olmak
- Elinde nisap miktarı bulunmak
Ancak bu şartları taşıyan kişiler ibadeti yerine getirebilir.
Müslümanlarca önemi aşağıdaki gibidir:
Dini yükümlülük: Bu ibadet Müslümanlar için farz kılınmıştır. Kur’an-ı Kerim ve hadislerde önemi vurgulanır.
Toplumsal dayanışma: Toplumsal dayanışma ve yardımlaşmaya teşvik eder. Fakir ve muhtaçların ihtiyaçlarının karşılanmasına vesile olur.
Mali arınma: Kişinin mal varlığı içerisindeki haram kısmın temizlenmesini sağlar. Böylelikle elde edilen mal bereketlenir.
Sosyal adalet: Bu ibadet, zengin ile fakir arasındaki uçurumun azaltılmasına vesile olur. Böylelikle toplumsal denge korunur.
Zekat Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Dinen zenginlik ölçüsü olarak değerlendirilen nisap miktarda mala sahip olan kişilerin Allah rızası için yardıma ihtiyacı olan kişilere belli miktarının verilmesine zekat denir. İbadetin farz sayılması için;
- Kişinin mal varlığının nisaba ulaşması gerekir.
- Nisap miktarda sahip olunan malın üzerinden bir yıl geçmiş olması
- Miktarın, bir yıllık borçlardan ve temel ihtiyaçlardan fazla olması gerekir.
Altın, gümüş, döviz, taşınır ve taşınmaz tüm mal varlıkların 80,18 gram altın ve onun değerinde bir mal varlığıdır. Zekat hesaplaması yapılırken, o yıl içerisinde ödenecek borçlar miktardan düşülür ve varsa alacaklarda eklenir. Ortaya çıkan meblağ 80,18 gram altına denk veya üzerindeyse, kişi bu ibadeti yapmaya tabidir. Hesaplama yapılırken, meblağın 40’da biri hesaplanır, yani %25 şeklinde hesaplama yapılır.
Zekat Ne Zaman Verilir?
Asli ihtiyaçları ve borçları haricinde, nasip miktarı altına ya da bu değerde mala sahip olan zengin Müslüman yılda bir kez bu ibadeti yerine getirir. İbadetin yerine getirilmesi için belirli biz zaman aralığı yoktur. Kişiye farz olduğunda ibadetini yerine getirmesi beklenir.
Ramazan ayı, toplumsal dayanışma ve yardımlaşmanın olduğu bir aydır. Bu nedenle tercihen Ramazan ayında verilebilir.
“Zekat nedir?”, “Kimlere verilir?”, “Bağış nasıl yapılır?” konularıyla ilgili bilgi almak için Mis Darüsselam Derneği ile iletişime geçebilirsiniz.
Zekat Niçin Verilir?
Zekat, tüm Müslümanlar için farz kılınan bir ibadettir. Bu ibadetin temel amacı durumu iyi olan kimselerin yoksul olan kişilere yardım etmesi ve bu sayede toplumun sağlıklı bir şekilde varlığını devam ettirebilmesidir. Zengin kişiler, bu ibadeti yerine getirerek malının şükrünü vermiş olurken, yoksul kişilerde kendilerine hak görülen payı almış olurlar. Böylelikle her iki tarafta birbirinin hakkını gözetmiş olur. Zekat niçin verilir? sorusuna net bir cevap vermek gerekirse, kişilerin yakınında veya uzağındaki ihtiyacı olan kişiye ulaşmasıdır.
Zekat Bağışı Nasıl Yapılır?
Zekat bağışı yaparken dikkat edilmesi gereken kurallar vardır. Bu kurallar şunlardır:
- Nisap miktarının hesaplanması: İbadeti gerçekleştirecek olan kişinin önce bu miktara ulaşmış olması gerekir. Ancak bu miktara ulaştığında niyetini gerçekleştirebilir.
- Zekat miktarının hesaplanması: Nisap miktarını aşan mal varlığının %.2,5’i oranında hesaplanır.
- Zekat verilecek kişilerin belirlenmesi: İslam’da belirtilen sekiz sınıfa uygun olması gerekir.
- Zekatın verilmesi: Doğrudan ihtiyaç sahibine verilebileceği gibi güvenilir kurum ve kuruluşlar aracılığıyla da verilebilir.
- Zekatın amacına uygun kullanımı: Bu ibadetin amacı, ihtiyaç sahiplerinin temel ihtiyaçlarını karşılamaktır.
- Niyet: Kişi bu ibadeti Allah rızası için yerine getirdiğine niyet etmelidir.
Bu kurallara uyarak verilen bağış, ihtiyaç sahiplerine destek olur. Aynı zamanda toplumsal dayanışma ve yardımlaşmayı artırır.
