Müslümanların en önem verdiği günlerden biri de Kurban Bayramı’dır. Birçok kişi, Kurban Bayramı’nda, kurban kesmenin farz mı yoksa sünnet mi olduğu merak eder. Bununla beraber kurban bayramında kurban kesmek vacip midir? Kurban kesmek kimlere vaciptir? sorusu da sıklıkla araştırılmaktadır.
En önemli günlerden biri olan Kurban Bayramı’nda, maddi imkanları yerinde olan Müslümanlar, Allah’a yakınlaşmak ve onun rızasını kazanmak için kurban keserler. Kurban Bayramı, Hicri takvimin 10’uncu, 11’inci ve 12’inci günleri eyyam-ı nahr olarak yani kurban kesme günleri olarak bilinir. Kurban kesme günleri 3 gün sürer.
Mukim olan, akli dengesi yerinde olan, buluğ çağına erişmiş, özgür ve erkek veya kadın bir Müslüman’ın ihtiyaçları dışında nisap miktarda mala sahip olan kişiler, kendilerine vacip kılınan kurbanı, Kurban Bayramı’nın bugünlerinde keserler. Karı koca arasında hangisi dinen zenginlik derecesindeyse, o kişi kurbanı kesmekle yükümlüdür. Her ikisi zenginse ikisi de kurban kesmekle yükümlüdür. İkisinin de maddi imkanları yerinde değilse kurban kesmekle yükümlü değildir. Maddi imkanları yerinde olmayan kişiler kurban kesmekle yükümlü değildir. Ancak keserlerse sevabı çok büyüktür.
Kurban Kesmek Kimlere Farzdır?
Kurban Bayramında Kurban Kesmek Farz mı?
Farz, Allah-ü Teala’nın Müslümanlara kesin emridir. Allah’ın farz kıldığı ibadetleri usulüne uygun ve sadece Allah rızası için samimiyetle yerine getirilmesi halinde kişi çok büyük sevap kazanır. Vacip kelimesi ise Allah’ın emirleridir. Ancak bu kez, kişiler bu davranışları ikinci derece yapmak zorundadırlar. Vacip olarak değerlendirilen davranışların kesinliği farz ibadetler kadar açık ve net değildir. Vacip olarak görülen davranışlar, sünnet olarak değerlendirilen davranışlardan daha üstündür. Kurban ibadetini yerine getirmek farz mı sünnet mi sorusu da akıllara gelebildiği için dini anlamda sünnet olan nedir sorusuna yanıt vermek gerekir.
Sünnet kelimesinin anlamı, yol ve adet olarak açıklanmıştır. İslam alimlerine göre sünnet, Peygamber Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) Kur’an-ı Kerim’de yer alanlar dışında olan sözleri ve güzel davranışlarıdır. Peki kurban ibadetini yerine getirmek kimlere düşer? Diyanet İşleri Başkanlığı’nın açıklamasına göre kurban kesmek, “akıl sağlığı yerinde olan, buluğ çağına erişmiş, dinen zengin sayılacak kadar varlığı olan Müslümanların” asli görevleri arasındadır.
Kurban Bayramında Kurban Kesmek Farz mıdır, Vacip midir?
Kurban Bayramında Kurban Kesmek Farz mı?
Dinimizin temel ibadetlerinden biri olan kurban kesmek, mezheplere göre kimi zaman farz kimi zaman ise vacip sayılmaktadır. Ancak dini kaynaklara göre Hanefi mezhebine göre kurban kesmek farz sayılan bir ibadettir. Bu durum Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından şu şekilde açıklanmıştır;
“Kim genişlik ve imkân bulur da kurban kesmezse, bizim namazgahımıza yaklaşmasın.” (Ahmed ve İbni Mace, Neylü’l-Evtâr, V, 108.)
kurban ibadetini yerine getirmek, maddi imkanları yerinde olan kişilere düşen dini bir görevdir. Kişilerin borçları çoksa ve maddi imkanları sadece evini geçindirmeye yetiyorsa, kurban kesmekle yükümlü değildir. Hanefi mezhebi dışında kalan mezheplere göre ise kurban kesmek sünnet olup, maddi imkanları yerinde olanların yapması gerektiği bir ibadettir. Şu hadis-i şerifte, mezhep görüşleri şu şekilde desteklenmektedir;
“Peygamber (a.s.) ile birlikte duruyorduk. Onun şöyle dediğini işittim: “Ey insanlar! Her aile halfana her sene bir kurban düşer.” (Ahmed, Ibni Mace ve Tirmizî, Neylu’l-Evtâr, 138)
Her dinde olduğu gibi İslamiyet’te de ibadet etmenin belirli usulleri vardır. Allah-ü Teala’ya yaklaşmanın, emrettiklerini yerine getirmenin sevabını kazanmak ve hayırlı bir kul olabilmek için Müslümanların yapacakları ibadet sırasında bu ibadet ile ilgili araştırmalar yaparlar. Kurban kesmenin şartları ile ilgili Din İşleri Yüksek Kurulu açıklaması aynen şu şekildedir:
Kurban Bayramında Kurban Kesmek Farz mı?
“Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, büluğa ermiş (ergen olmuş), dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip ve mukim olan her Müslümanın yerine getireceği malî bir ibadettir (Merğînânî, el-Hidâye, VII, 148).
Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80.18 gr altın veya değerinde para ya da eşyaya sahip olan kimselerin kurban kesmesi gerekir (Mevsılî, el-İhtiyâr, IV, 252-256; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 452-453). Ayrıca kurban mükellefiyeti için aranan nisabın üzerinden, zekâtın aksine bir yıl geçmesi şart değildir.”
2024 Kurban Bayramı Ne Zaman?
Ramazan Bayramı’nın ardından, Müslümanlar Kurban Bayramı’nın ne zaman olacağına dair araştırma yapmaya başladı. Yeni yılın girmesiyle Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açıklanan 2024 dini takvim ile beraber Kurban Bayramı tarihleri belli oldu. Dini takvime göre 2024 Kurban Bayramı 16 Haziran Pazar günü başlayacak. 4 gün sürecek olan bayram, 16 – 17 – 18 – 19 Haziran tarihlerinde gerçekleşecek. 15 Haziran Cumartesi günü ise Kurban Bayramı’nın arefesidir.