Hac ibadeti kimlere farz kılınmıştır, hac kimlere farzdır, konu başlıkları dinimizde önemli bir yere sahiptir. Öncelikle hac nedir? sorusuna yanıt arayanlar için; hac Kabe’nin yanı sıra kutsal topraklarda bazı bölgelerin ziyaret edilerek belirli kurallar çerçevesinde ibadet etmektir. Ahiret hayatına ön hazırlık olarak da nitelendirilen hac, dinimizde maddi imkanları yerinde olan Müslümanlara farz kılınan bir ibadettir. Hac ayları, hicri takvimdeki Şevval ve Zilkade aylarının tamamında ve Zilhicce ayının ilk 10 günü ihya edilir. Hac ibadetini yerine getirmek için ihrama girmek gerekir. İhrama Şevval ayından itibaren girilmesi şartı vardır.
Hac Kimlere Farzdır?
Bu süreç içerisinde ihrama girerek, haccın iki temel rüknü yerine getirilir. Bunlardan biri olan Zilhicce’nin dokuzuncu günü öğle vakti ile dokuzuncu günü öğle vakti ile onuncu günü fecr-i sadık arasındaki gerçekleşen Arafat vakfesi görevini yerine getiren kişilerin hac ibadetleri gerçekleşmiş olur. Hac ibadetinin diğer rüknü ise ziyaret tavafının yapılmasıdır. Ziyaret tavafı, kurban bayramı ile beraber yapılmaktadır. Bugünlerde yapılamazsa, cezasını yerine getirmek kaydıyla, daha sonra da yapılabilir ve bu durum haccın geçersiz sayılmasına neden olmaz.
Haccın Farzlarından Olan Vakfenin Yapıldığı Yer Neresidir?
Haccın Şartları Nelerdir?
Hac ibadetinin bir kişiye farz olması için belli başlı şartlar vardır. Bu şartlar vücub ve eda şartları olarak ikiye ayrılır.
Haccın vücub şartları
- Dinimizin temel şartlarından biri olan Müslüman olma şartı.
- Akli baliğ olmak. Yani buluğ çağına erişmiş olmak.
- Hür olmak. Herhangi bir nedenden dolayı hapis veya tutsak olmamak.
- Hacca gidebilecek düzeyde maddi imkanları olmak. Bu miktar kutsal topraklara gidip gelebilecek ve ailesine kadar yetebilecek kadar paraya sahip olmak.
- Hac vaktinin gelmiş olması.
- Hacca gidebilecek düzeyde sağlıklı olmak.
Haccın eda şartları
- Hapsedilmiş, tutsak veya yasaklı olmamak.
- Hac yolunun güvenliği. Hac için gidilecek yolda ve kutsal topraklarda selamet ve emniyetin yerinde olması gerekir.
- Kadınların, kocası veya ebedi mahremiyle yola çıkması gerekir. Kadın, kendisine ebedi mahrem olan kişinin parasını da ödeyebilecek düzeyde maddi imkana sahip olmalıdır.
- Kadınlar hac ibadetini yerine getirirken, otelde, tavaf ederken, say’da ve taş atarken, erkekler arasına karışması haccın sevabını azaltırken, büyük bir günaha da girer.
- Kadının iddet halinde olmaması.
Hac İbadetinin Yapılışı
Hac, sadece bir seyahat değil, niyet edilmesinin ardından başlı başına bir ibadettir. Hac yolculuğu her ne kadar meşakkatli bir seyahat olsa da, Allah-ü Teala, bu yolculuğu kolaylaştıracak, ad, mağfiret ve faziletleriyle taçlandıracaktır. Kulların, hac ibadetini yerine getirmeye karar vermesinin ardından öncelikle nasıl bir nimetle karşı karşıya olduklarının farkında olmaları ve gönülden bir niyetle hacca aşkla hazırlık yapılması gerekir. Hac ibadetine maddi olarak hazır olmanın yanı sıra manevi olarak da hazır olmak elbette ki çok önemlidir.
Hac ibadetinin temel olarak amacı, sembolik olarak anlamlarına ve kişilere kazandırması gereken haslet ve duygulara dair detaylı bilgi sahibi olmak gerekir. Hac ibadetini yerine getirmek için maddi hazırlıkların yanı sıra fıkhi kısmı için de yeterli miktarda bilgi sahibi olmak gerekir. Bu kutlu yolculuğun nasıl yapalacağına dair bilgi sahibi olmak isteyenler yazımızdan faydalanabilirler. Hac; Mekke’de bulunan Kâbe-i Muazzama, Safa-Merve, Arafat, Müzdelife ve Mina başta olmak üzere kutsal toprakları Peygamber Efendimiz’in (S.A.V) tavsiye ettiği şekilde ziyaret etmektir. Üç çeşit hac imkanı vardır. Bunlar;
- İfrad Haccı: Umresiz yapılan hacdır. Hac ayları geldiğinde sadece hac yapmak üzere ihrama girilmesidir. Bu hacca bir hac dönermi içerisinde ifrat haccı niyet edilerek ihrama girilmesinin ardından umre yapılmadan sadece haccın gerçekleştirilmesine “tek yapma” anlamına gelen ifrad denir.
- Kıran Haccı: Aynı yılın hac aylarında umre ve hac niyetiyle ihrama girerek önce umre sonra ise ihramdan çıkmadan haccın eda edilmesidir. Buna da kıran haccı denilir. Bu hac türüne, bir hac mevsimi içerisinde ibadeti de yani umre ve hac ibadetinin birleşmesinden dolayı kıran denilmiştir.
- Temettü Haccı: Aynı yılın hac aylarından önce umre için ihrama girerek umreyi yaptıktan sonra ihramdan çıkıp, ardından Arafat’a çıkmadan önce hac ibadeti için bir kez daha ihrama girip hac yapan kişi temettü haccı yapmış olur.
Hac ibadetini yerine getirmek için yola koyulan kişi, bir hac döneminde umre yaptıktan sonra ihramdan çıkıp, ihram yasaklarından bir süre muaf olup ve bu sırada ihramlıyken yasak olan şeyleri yapması nedeniyle bu hacca, “faydalanma” anlamına gelen temettü haccı denir.
Ülkemizden hac ibadeti için yola koyulan kişiler, genellikle temettü haccı yaparlar. Bu nedenle de direk Mekke’ye gidecek ve temettü haccına niyet edecek kişiler için önce umre sonra ise hac ibadeti ele alınır. Hac yolcularının ilk varış yeri Medine’dir. Medine’den Mekke’ye geçmeden önce ihrama hazırlık yaparlar. Sonra ise Mekke’ye yolculuk başlar. İhrama girildikten sonra ihram yasakları başlar. Kişiler, ihrama girer girmez kurallara uygun hareket etmelidir. Peygamber Efendimiz’in tavsiye ettiği şekilde hac ibadetini yerine getiren Müslümanlar, Allah’ın buyruklarına uygun hareket eden kullar olurlar.
